Συμφωνία των Πρεσπών: Ανάμεσα στο επείγον και το σημαντικό

Του Δημήτρη Κουλάλη

Τι θα πράξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης σχετικά με την ουσιαστική εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών; Τα σενάρια που μέχρι στιγμής παίζουν θέλουν από τη μια: Η Αθήνα επιτέλους να κινείται στην πορεία υποστήριξης και εδραίωσης της Συμφωνίας, όπως επιθυμούν τόσο οι Βρυξέλλες, όσο και η Ουάσιγκτον. Από την άλλη, υπάρχει το σενάριο που θέλει το Μέγαρο Μαξίμου να χρησιμοποιεί ως ευκαιρία τις έσχατες δηλώσεις αξιωματούχων της Βόρειας Μακεδονίας, έπειτα από τη νίκη στις εκλογές του VMRO, προκειμένου να ξηλωθεί το πουλόβερ της Συμφωνίας.

Καταγγελία της Συμφωνίας με ανοχή των ΗΠΑ;

Τι από τα δύο θα συμβεί; Άγνωστο ακόμη. Πάντως, αν λάβουμε υπόψη τις πρόσφατες δηλώσεις του προερχόμενου από το ΛΑΟΣ, υπ. Υγείας, Αδ. Γεωργιάδη, ο οποίος ρητά υποστήριξε ότι «εφόσον η νέα κυβέρνησή τους (σ.σ.της Βόρειας Μακεδονίας) αποφασίσει να την καταπατήσει, η καταγγελία είναι μονόδρομος, αλλιώς οι συμφωνίες θα έχαναν την αξία τους», μάλλον το πράγμα πάει προς αυτή την κατεύθυνση.

Μάλιστα, όπως επισημαίνουν στον «Ημεροδρόμο» καλά πληροφορημένες πηγές, το ενδεχόμενο αυτό αφέθηκε ανοιχτό και από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, ενώ φαίνεται να υπάρχει ανοχή και από τους μεγάλους παίκτες ισχύος όπως οι ΗΠΑ. Πρόκειται, λένε, για εσωτερική διαπραγμάτευση των ΗΠΑ με το κόμμα της ΝΔ. Με τον Μητσοτάκη να συντάσσεται απόλυτα με τις θέσεις των ΗΠΑ σε μια σειρά καυτών θεμάτων, οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα να διατηρηθούν οι εσωτερικές ισορροπίες εντός της κυβερνώσας παράταξης ενόψει ευρωεκλογών, αλλά και να πιεστεί η άλλη πλευρά. Υπάρχει δηλαδή, ανοχή από τις ΗΠΑ σ΄ αυτήν την κατάσταση, γιατί προς ώρας, το σύστημα του ενάμισι κόμματος και των δύο μισών τούς βολεύει.

Το πρόβλημα του ονόματος: Η μεγαλύτερη ανοησία των αιώνων

Προσωπικά, οι λεονταρισμοί κι απ’ τις δύο πλευρές των συνόρων δεν πιστεύω ότι θα καταλήξουν σε τέτοιο σημείο ώστε να σπάσει το σχοινί. Αλλά αυτό μένει να φανεί.

Έχει σημασία όμως να θυμόμαστε ότι το χάιδεμα του ακροδεξιού ακροατηρίου με σκοπό την συσπείρωση της βάσης της κυβερνώσας Δεξιάς, αλλά και τη διατήρηση των ισορροπιών του τρόμου εντός της δεν αποτελούν πρωτοφανή γεγονότα.

Όπως παραδεχόταν στον Σταύρο Τζίμα ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: «(…) Το πρόβλημα του ονόματος είναι η μεγαλύτερη ανοησία των αιώνων. Διότι εμείς τους λέγαμε ήδη Σλαβομακεδόνες. Πρέπει να ξέρετε ότι το όνομα ‘’Σλαβομακεδόνας’’ ήταν το επίσημο όνομα του υπουργείου Εξωτερικών. Εμείς τους το δώσαμε. Και μετά θυμηθήκαμε ότι δεν πρέπει να περιέχεται η λέξη ‘’Μακεδονία’’ μέσα στο όνομα».

Λεπτές ισορροπίες…

Όσο για τον λόγο που το κόμμα του τότε ακολούθησε τη λεγόμενη «σκληρή» γραμμή, ο ίδιος ήταν και πάλι αποκαλυπτικός: «Όταν φούντωσε το θέμα της Μακεδονίας- ο Καραμανλής- έκανε στροφή 180 μοιρών. Και επέμενε στην ακραία θέση να μην υπάρχει στο όνομα η λέξη ‘’ Μακεδονία’’. (…) Τότε εγώ ήρθα σε ρήξη με τον Καραμανλή. Και του είπα: ‘’ Αν εσύ έρθεις μαζί μου, εγώ θα προχωρήσω και θα το λύσω το θέμα’’. (…) Γιατί το χρειαζόμουν τον Καραμανλή; Διότι εγώ στην κυβέρνηση είχα πλειοψηφία δύο ψήφους. Στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας είχε τη δική του πλειοψηφία ο Καραμανλής, είχε την ομάδα Έβερτ, Κανελλόπουλου Δήμα κ.ά. Αν έλεγε ο Καραμανλής ναι, θα ψήφιζαν, αν έλεγε όχι, δεν θα ψήφιζαν. Δεν είχα, λοιπόν, πλειοψηφία για να το λύσω…» . [ «Το Μακεδονικό πίσω από τη σκηνή: Από την Αχρίδα στις Πρέσπες», Στ. Τζίμας. Καθημερινές Εκδόσεις, 2018].

Ο εθνικισμός ευνοεί τους…ισχυρούς

Με βάση τα παραπάνω γίνεται απόλυτα κατανοητό ότι το ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας διαμόρφωσε ουκ ολίγες φορές τις εσωτερικές ισορροπίες στο εγχώριο πολιτικό προσκήνιο και παρασκήνιο.

Ωστόσο, ερχόμενοι στο σήμερα το ερώτημα που προκύπτει είναι: Τι από αυτά που συμβαίνουν σε επίπεδο δηλώσεων και συμβολισμών το τελευταίο διάστημα αποτελούν προϊόντα… ατυχών χειρισμών στην εξωτερική πολιτική της χώρας και ποια από αυτά δημιουργήθηκαν κατόπιν παρέμβασης- μόχλευσης των μεγάλων παικτών ισχύος;

Απηύθυνα το ερώτημα στον κύριο Θέμη Τζήμα, δικηγόρο και διδάκτορα δημοσίου δικαίου και πολιτικής επιστήμης στο ΑΠΘ.

Πριν όμως παραθέσω τη δική του οπτική, θεωρώ ωφέλιμο να θυμόμαστε όσα έλεγε για τα Βαλκάνια ο Μark Mazower. «Σήμερα τα Βαλκάνια έχουν γίνει γνωστά ως μία περιοχή που κυριαρχείται από εθνικισμούς, με χρόνια αιματοχυσίας, βίας και ξενοφοβίας. Οι παραπάνω συμφορές καλλιεργήθηκαν (…) μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την παρέμβαση των μεγάλων δυνάμεων. (…) Οι λαοί των Βαλκανίων στριμώχτηκαν έκτοτε σε πολυάριθμες μικρές κρατικές οντότητες, με την καθεμία από αυτές να προωθεί τον δικό της εθνικισμό. (…) Με αυτό τον τρόπο, η περιοχή έγινε εύκολα ελεγχόμενη από τις μεγάλες δυνάμεις ενώ λαοί που συνυπήρχαν ειρηνικά επί αιώνες γαλουχήθηκαν στο να μισούν ο ένας τον άλλον».

Το «ρουσφέτι» των Πρεσπών

Για τον κύριο Τζήμα, τα ερωτήματα που θέσαμε προηγουμένως συγχέονται μεταξύ τους. «Είναι συγκοινωνούντα δοχεία- αποτέλεσμα μιας πολιτικής που επέβαλλε συγκεκριμένες επιλογές». Ποιες ήταν αυτές; Φυσικά, η ένταξη στο ΝΑΤΟ σχεδόν του συνόλου των Βαλκανίων, απαντά ο συνομιλητής μου, ώστε να περικυκλωθεί πλήρως η Σερβία. Κι όλα αυτά με την ιδεολογικοποίηση της προσχώρησης της τότε κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό ως «αντεθνικισμός».

►Ρωγμές στο «κομψοτέχνημα» των Πρεσπών

Του Δημήτρη Μηλάκα

Ο ίδιος επισημαίνει ότι η Σερβία του Βούτσιτς φυσικά δεν είναι κανένα αντιμπεριλιαστικό προπύργιο, όμως αρνείται προς το παρόν να προσχωρήσει στο ΝΑΤΟ και να καταστρέψει τις σχέσεις με τη Ρωσία. Γι’ αυτό και πρέπει να «πνιγεί», είτε μέσα από μια εσωτερική αλλαγή καθεστώτος, πάντα σε συνδυασμό με την επιβολή οικονομικών και πολιτικών πιέσεων διεθνούς κλίμακας, είτε με πόλεμο με επίκεντρο το Κόσοβο.

Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα ιδιότυπο μέτωπο των δύο μεγάλων του πολιτικού μας συστήματος που έχει αναλάβει τη βρώμικη δουλειά, κρυφά από τον ελληνικό λαό, κόντρα στα ελληνικά συμφέροντα και στο διεθνές δίκαιο;

Η απάντηση για τον κύριο Τζίμα είναι αναμφίβολα θετική. Μάλιστα, σε πρόσφατο άρθρο του στο «Κοσμοδρόμιο» είχε επισημάνει ότι δεν είναι τυχαίο ότι μαζί με την Ντόρα Μπακογιάννη, ο Αλ. Τσίπρας ανέλαβε την επιχείρηση ένταξης του Κοσσυφοπεδίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, «αφού εκεί εντάσσονται ανεξάρτητα κράτη».

Οι απαντήσεις που δεν δόθηκαν

Αν τα πράγματα είναι έτσι, τότε το συμπέρασμα που αβίαστα εξάγεται είναι ότι το βαθύ ελληνικό κράτος ανταποκρίθηκε μεν ταχύτατα στο επείγον αίτημα των ατλαντικών του Συμμάχων για τον έλεγχο της περιοχής, όμως «ξέχασε» το σημαντικό: Την προβολή της Ελλάδας ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας που συνομιλεί με όλους, ακόμη και εντός του υφιστάμενου πλέγματος συμμαχιών.

Τι τελικά ισχύει; Η εγχώρια πολιτική τάξη δεν μπορεί ή δεν θέλει να δώσει απαντήσεις. Τις δίνουν άλλοι. Οι δηλώσεις του Κινέζου προέδρου κατά την τελευταία επίσκεψή του στη Σερβία είναι ενδεικτικές και άκρως αποκαλυπτικές για τη ουσία του διακυβεύματος, αλλά και για τα μελλούμενα.

dkoulalis93@gmail.com

Πηγή: ημεροδρόμος