Μάθημα 1ο: Πώς «ξεπλένεται» μια κυβέρνηση

Σχετικά με την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή

Του Παύλου Δερμενάκη

Δόθηκε στη δημοσιότητα στις 27/6/2024 η Τριμηνιαία Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή. Μία ακόμα έκθεση που ουσιαστικά «ξεπλένει» τις πολιτικές της κυβέρνησης στον οικονομικό τομέα, οι οποίες οδηγούν σε συνεχώς επιδεινούμενη αναδιανομή του εισοδήματος σε βάρος του λαού και υπέρ των ελίτ. Φυσικά κρατούνται πάντοτε τα προσχήματα. Γράφονται κάποιες αλήθειες, που βγάζουν μάτι, για τα όσα παράλογα συμβαίνουν στην ελληνική οικονομία αλλά χωρίς να υπάρχει ουσιαστική ανάλυση των αιτιών και τι σημαίνουν. Παράλληλα γίνεται προσπάθεια ωραιοποίησης της τρέχουσας εξέλιξης που οδηγεί στην απαλλαγή της κυβέρνησης από ευθύνες ή ακόμα και στην επικρότηση έως την απόλυτη δικαιολόγηση των πολιτικών επιλογών της. Τέλος μια σειρά σημαντικά μεγέθη για την ελληνική οικονομία, κυρίως για το μέλλον της χώρας όπως είναι οι επενδύσεις σχολιάζονται με ουσιαστικά ουδέτερο τρόπο ως απλά μεγέθη χωρίς να γίνεται κάποια ποιοτική αξιολόγηση και κυρίως να θιχτούν ζητήματα που υπονομεύουν το οικονομικό μέλλον της χώρας. Συμπερασματικά μια έκθεση για να μην αμφισβητηθεί ή / και να ενισχυθεί το αφήγημα της κυβέρνησης για ισχυρή οικονομία. Κάτι που φυσικά δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Όπως είναι φυσικό η Έκθεση αξιοποιήθηκε αμέσως από την κυβέρνηση. Αμέσως μόλις κυκλοφόρησε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με δελτίο τύπου, σύμφωνα με τον τίτλο του, μας πληροφορεί ότι: «Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής επιβεβαιώνει την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης για το ΦΠΑ», δηλαδή ότι η μείωση του ΦΠΑ δεν θα συμβάλει στη μείωση του πληθωρισμού. Συνεπώς καλώς η κυβέρνηση κρατά τους συντελεστές όπως έχουν και συνεχίζει να αποκομίζει έσοδα από την υπερφορολόγηση των πολιτών.

Για να δούμε το πως λειτουργεί η συγκεκριμένη έκθεση θα αναφερθούμε σε δύο σημαντικά σημεία της, τον «πληθωρισμό κερδών» και τις επενδύσεις.

«Πληθωρισμός κερδών»

Λαμβάνοντας υπόψη τη μεθοδολογία που χρησιμοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Έκθεση διαπιστώνει ότι η «συνολική αύξηση του πληθωρισμού κατά 16% για την περίοδο αναφοράς (Δ’ Τρίμηνο 2019 – Α΄ Τρίμηνο 2024) πρωταρχική συνεισφορά στον πληθωρισμό είχαν τα κέρδη με το μερίδιό τους να διαμορφώνεται στο 9% ενώ το μοναδιαίο κόστος εργασίας (μισθοί και εργοδοτικές εισφορές) συνεισέφερε 4,1% στην ίδια περίοδο. Αντίθετα, στην Ευρωζώνη για την ίδια περίοδο αναφοράς παρατηρούμε ότι το μοναδιαίο κόστος εργασίας, σε αντίθεση με τα μοναδιαία κέρδη, έχει ισχυρή συνεισφορά στον πληθωρισμό με 10% περίπου». Πρακτικά ομολογεί εδώ ότι: 1) ο πληθωρισμός στην Ελλάδα είναι πληθωρισμός κερδών 2) οι μισθοί μεταβάλλονται με πολύ μικρότερο ρυθμό, λιγότερο από το μισό, 3) μέσω των τιμών/πληθωρισμού συντελείται τεράστια αναδιανομή εισοδημάτων από τους εργαζόμενους προς το κεφάλαιο, και οι εργαζόμενοι απλά λαμβάνουν (όπως είναι γνωστό με χρονική υστέρηση) αυξήσεις για να καλύψουν μέρος της «χασούρας» λόγω του πληθωρισμού… για να συνεχίζεται αυτός ο φαύλος κύκλος.

Τι δεν μας λέει η Έκθεση; Τι όφειλε να κάνει, αλλά δεν το έκανε, η κυβέρνηση για να σταματήσει έγκαιρα αυτός ο φαύλος κύκλος. Δείτε το σε αντιδιαστολή με την εξέλιξη στην Ευρωζώνη. Εκεί οι μισθοί συμμετέχουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό συγκριτικά με τα κέρδη. Εδώ θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και κάποια στοιχεία σημαντικών ενισχύσεων στην Ε.Ε., πλην Ελλάδας, των εισοδημάτων από εργασία κατά τα δύο έτη της πανδημίας.

Πώς ξεπλένει την κυβέρνηση σήμερα; Αφού αποφεύγει το οποιοδήποτε σχόλιο για τη συνολική πληθωριστική περίοδο επικεντρώνεται στο τελευταίο δωδεκάμηνο για να δείξει ότι η κατάσταση βελτιώνεται. Αναφέρει η Έκθεση: «Η ισχυρή συνεισφορά των κερδών στον πληθωρισμό δείχνει να έχει αντιστραφεί κατά τον τελευταίο χρόνο στην Ελλάδα, ενώ αντίθετα έχει αυξηθεί η συνεισφορά του μισθολογικού κόστους. Από την συνολική μεταβολή του αποπληθωριστή ΑΕΠ κατά 2,8% κατά την περίοδο αναφοράς Α’ Τρίμηνο 2023 – Α’ Τρίμηνο 2024 το μερίδιο του κόστους εργασίας εξηγεί περίπου το 1,65% σε αντίθεση με το μερίδιο κερδών που έχει περιορισθεί στο 0,8%. Αυτή η απεικόνιση παρέχει ισχυρές ενδείξεις ότι…» και αρχίζουν οι δικαιολογίες… κοινώς «ξέπλυμα» της κυβερνητικής πολιτικής.

►Το μεγάλο ξεζούμισμα των μισθωτών κινεί την οικονομία στην Ελλάδα του Μητσοτάκη

Του Τζώρτζη Ρούσσου

Αντίστοιχα ακολουθούν, αλλά με πιο απροκάλυπτο τρόπο, οι δικαιολογήσεις της μη μείωσης του ΦΠΑ, όπως έχει ζητηθεί τουλάχιστον στα βασικά είδη πρώτης ανάγκης. Εδώ για να δικαιολογήσουν την κυβέρνηση προχώρησαν σε αναλύσεις του τι έχει συμβεί στην Ε.Ε. και κυρίως στην Ισπανία, που αποτελεί σημείο αναφοράς για τις μειώσεις έως και μηδενισμούς στο ΦΠΑ. Η ανάλυσή τους έφτασε σε τόσο βάθος που συμπεραίνουν ότι οι τιμές μειώνονται προσωρινά για να επανέλθουν στη συνέχεια σε ένα 10μηνο στα επίπεδα που ήταν πριν. Παράλληλα δε οι μειώσεις ΦΠΑ οδηγούν σε αύξηση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων. Συνεπώς οι αναλύσεις που γίνονται στην Ελλάδα από το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής και την Τράπεζα της Ελλάδος, μελέτες της οποίας επικαλείται, γνωρίζουν πολύ καλύτερα τα θέματα στις άλλες χώρες που μείωσαν το ΦΠΑ. Έτσι δικαιολογείται η ελληνική κυβέρνηση που δεν μείωσε το ΦΠΑ και ο κ. Χατζηδάκης πανηγυρίζει για την Έκθεση ότι «επιβεβαιώνει την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης για το ΦΠΑ». Φυσικά οι ίδιοι άνθρωποι που συνέταξαν την Έκθεση δεν έδειξαν την ίδια ευαισθησία να αναζητήσουν γιατί ενώ στην Ελλάδα είχαμε πληθωρισμό κερδών με την μεθοδολογία που αυτοί χρησιμοποίησαν στην Ευρωζώνη οι αυξήσεις των μισθών ήταν μεγαλύτερες. Η απάντηση είναι προφανής. Γιατί αυτό όχι μόνο δεν θα βοηθούσε την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης αλλά αντίθετα θα αποδείκνυε τις τεράστιες ευθύνες της που υποθάλπει τον πληθωρισμό κερδών.

Επενδύσεις

Στο θέμα η έκθεση αναφέρει: 1) Μείωση των επενδύσεων κατά 59,4% στην περίοδο Δ’ Τρίμηνο 2009 – Δ’ Τρίμηνο 2014. 2) Σωρευτική αύξηση επενδύσεων μόλις 3,8% από το 2015-2019. 3) Σωρευτική αύξηση 41,3% την περίοδο 2020-2023. 4) Ο λόγος επενδύσεων προς ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2023 είναι στο 13,9% και στην Ευρωζώνη στο 22,2%. 5) Στην περίοδο 2019-2022 η μεγαλύτερη αύξηση επενδύσεων έγινε στην Ενέργεια +118,8% και ακολουθεί η «Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας» +83,1%. Όλα τα παραπάνω, ειδικά τα πρόσφατα στοιχεία που καταγράφουν την «ανάκαμψη» των επενδύσεων στην Ελλάδα αναφέρονται χωρίς σχολιασμό, για το τι σημαίνουν και αν προσφέρουν κάτι. Φυσικά δεν προχωρούν σε τέτοιες ενέργειες διότι θα πρέπει να θίξουν καταστάσεις και θέματα που αποδομούν πλήρως την εικόνα «επενδυτικού οργασμού» και «εμπιστοσύνης στην Ελληνική οικονομία» που προπαγανδίζει η κυβέρνηση και τα μέσα ενημέρωσης που σύσσωμα την υπηρετούν.

Από τα προαναφερθέντα μεγέθη με μια εξέταση ουσίας προκύπτει ότι δεν υπάρχουν στην ουσία παραγωγικές επενδύσεις στην Ελληνική οικονομία συνεπώς καθημερινά υποθηκεύεται το μέλλον της χώρας και του λαού. Η έκρηξη επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας τι αφορούν; Την «πράσινη μετάβαση» με επενδύσεις κυρίως σε αιολικά και ηλιακά πάρκα από τα ιδιωτικά συμφέροντα με κρατική και ευρωπαϊκή επιδότηση. Δηλαδή καταστρέφουμε το περιβάλλον για να μπουν οι ανεμογεννήτριες και μετατρέπουμε αγροτική γη σε φωτοβολταϊκά πάρκα. Όλα αυτά ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά εισαγόμενα από την «Γερμανική» Ευρώπη.

Ομοίως στον χώρο της ακίνητης περιουσίας. Η «έκρηξη επενδύσεων» αφορά τις αθρόες αγορές ακινήτων κυρίως από ξένους και τη μετασκευή τους καθώς και τη σταδιακή αύξηση της νέας κατασκευαστικής δραστηριότητας λόγω αυξημένης ζήτησης. Σε αυτά συγκαταλέγονται οι χρυσές βίζες αλλά και οι πλειστηριασμοί ακινήτων από τα funds, που αγόρασαν τα κόκκινα δάνεια και κερδοσκοπούν με τα ακίνητα που έχουν δοθεί ως εγγύηση.

Όλα αυτά στην Ελλάδα του Μητσοτάκη ονομάζονται «οικονομικό θαύμα» και «ανάπτυξη». Μόνο που αυτά δεν δημιουργούν ούτε παραγωγή για εσωτερική κατανάλωση και εξαγωγές ούτε φυσικά παραγωγικές θέσεις εργασίας. Στην καλύτερη περίπτωση δημιουργούν θέσεις εργασίας υπηρεσιών χαμηλής ή ελάχιστης ειδίκευσης και συνεπώς ελαχίστων αμοιβών. Έτσι «αναπτύσσεται» η Ελλάδα την περίοδο 2019- 2023!

Πηγή: edromos.gr