Η πολυπόθητη εκεχειρία είναι εδώ.
Του Άγγελου Κωσταμπάρη
Η πολυπόθητη εκεχειρία είναι εδώ. Το πρωτοφανές τίμημα που πλήρωσαν οι άνθρωποι της Γάζας, της Δυτικής όχθης, του Λιβάνου και της Υεμένης θα βαραίνει για πάντα το Ισραήλ και τις δυτικές κυβερνήσεις που το στήριξαν μέχρι τέλους.
Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου υποχρεώθηκε στην υπογραφή μίας συμφωνίας που εξαιρώντας κάποιες μικρές αλλαγές είχε απορρίψει δις στο πρόσφατο παρελθόν. Εκατοντάδες Παλαιστίνιοι κρατούμενοι θα απελευθερωθούν τους επόμενους μήνες με αντάλλαγμα την επιστροφή των δεκάδων ισραηλινών ομήρων που παρέμειναν στην Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου του 2023. Τα ισραηλινά στρατεύματα θα αποχωρήσουν βαθμιαία από το σύνολο της Λωρίδας καταστρέφοντας τις όποιες στρατιωτικές εγκαταστάσεις είχαν κατασκευάσει στον διάδρομο του Νετζαρίμ που έκοβε την Γάζα στην μέση και στον διάδρομο της Φιλαδέλφειας που ορίζει τα σύνορα μεταξύ Γάζας και Αιγύπτου. Η πρώτη σημαντική ήττα για τον Νετανιάχου είναι η απόρριψη της μόνιμης στρατιωτικής παρουσίας στη Γάζα που θα έστρωνε το έδαφος στην επιστροφή των εποίκων από εκεί που είχαν αποχωρήσει το 2005.
Η Χαμάς θα παραμείνει ένας ισχυρός πολιτικός παράγοντας στη Γάζα. Οι διακηρύξεις της ισραηλινής κυβέρνησης για τη συνέχιση των επιχειρήσεων μέχρι την πλήρη καταστροφή της αποδείχθηκαν κενό γράμμα, όπως προέβλεπαν όσοι έλεγαν ότι το Τελ Αβίβ έθετε στόχους που ήταν πρακτικά ανεφάρμοστοι. Το ίδιο το Ισραήλ δεν προβλέπεται να έχει ενεργό ρόλο στην διαχείριση των υποθέσεων του παλαιστινιακού θύλακα. Οι προσπάθειες των παλαιστινιακών οργανώσεων να ενοποιήσουν την πολιτική τους ατζέντα τους τελευταίους μήνες ενδέχεται να συνδέονται με μια πιθανή «συγκατοίκηση» της Φατάχ με την Χαμάς στην πολιτική ηγεσία της Γάζας, έστω προσωρινά. Η επόμενη μέρα ωστόσο συνδέεται άρρηκτα με το τιτάνιο έργο ανοικοδόμησης, τους πιθανούς χρηματοδότες του και τους όρους που αυτοί θα επιχειρήσουν να επιβάλλουν.
Γιατί τώρα;
Η συμφωνία δεν διαφέρει ιδιαίτερα από τις προηγούμενες φόρμουλες που είχαν διαμορφωθεί με τη διαμεσολάβηση της Αιγύπτου και του Κατάρ. Η Χαμάς είχε αποδεχτεί επανειλημμένα τους ίδιους όρους με τις συμφωνίες να καταρρέουν από τις πρόσθετες απαιτήσεις που έθετε ο Νετανιάχου στο παρα πέντε των υπογραφών.
Τις τελευταίες εβδομάδες η Χαμάς είχε οξύνει τις επιχειρήσεις της ανεβάζοντας τον ρυθμό των απωλειών του Ισραηλινού στρατού σε πρωτοφανή επίπεδα. Η δυνατότητα της παλαιστινιακής οργάνωσης να πλήττει με τέτοια ένταση τον εχθρό της αύξησε τον σκεπτικισμό των ισραηλινών επιτελείων που ήλπιζαν ότι η κατάρρευση του Άσαντ και η μονομερής κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο θα περιόριζαν αισθητά τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Χαμάς. Ο Άντονι Μπλίνκεν αναγκάστηκε πρόσφατα να δηλώσει ότι η Χαμάς δεν είναι δυνατόν να ηττηθεί στρατιωτικά και ότι έχει αναπληρώσει σχεδόν εξ’ολοκλήρου τις αδιαμφισβήτητα σημαντικές απώλειες που έχει υποστεί τους τελευταίους 15 μήνες. Η αίσθηση του στρατιωτικού αδιεξόδου στο εσωτερικό του Ισραήλ απλώθηκε μέχρι και στα πιο φιλοπόλεμα τμήματα της κοινωνίας.
Ακόμα μεγαλύτερο ρόλο φαίνεται να παίζει η αλλαγή σκυτάλης στον Λευκο Οίκο. Οι δημόσιες φιλοϊσραηλινές κορώνες του Τραμπ ήταν η μία όψη του νομίσματος με την άλλη να χαρακτηρίζεται από ασφυκτική πίεση στον Νετανιάχου και το ισραηλινό καθεστώς να λήξει τον πόλεμο στη Γάζα πριν την ορκωμοσία του νέου προέδρου στις 20 Ιανουαρίου. Η κυβέρνηση Τραμπ θα ξεκινήσει τη θητεία της με το γόητρο της λήξης μιας σύγκρουσης που έμεινε στο κέντρο της παγκόσμιας ατζέντας για 15 μήνες, εκθέτοντας ακόμα περαιτέρω την απερχόμενη κυβέρνηση Μπάιντεν που απέτυχε να επιβάλει στον Νετανιάχου την ίδια συμφωνία επιτρέποντας τη συνέχιση της αιματοχυσίας. Στην αμερικανική δεξιά άλλωστε έχουν εμφανιστεί σημαντικά ρήγματα ως προς την πλήρη ευθυγράμμιση με την ισραηλινή πολιτική, ρήγματα που φαίνεται να επηρεάζουν και τον στενό κύκλο του Τραμπ.
Η επιστροφή των Ρεπουμπλικανών στην εξουσία συνοδεύεται και απο την αναδιάταξη των σχέσεων της Ουάσινγκτον με τους πιο στενούς συμμάχους της. Η ίδια λογική που κάνει τον Τραμπ να απαιτεί μεγαλύτερη εμπλοκή της Ευρώπης στα οικονομικά βάρη του ΝΑΤΟ μετασχηματίζει και τη φύση της συμμαχικής σχέσης με το Τελ Αβίβ. Το Ισραήλ λαμβάνει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ αμερικανικής βοήθειας ετησίως αποτελώντας διαχρονικά μια από τις πιο ογκώδεις «επενδύσεις» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Στη νέα εποχή που οραματίζεται ο τραμπισμός, όσοι λαμβάνουν τη γενναιόδωρη αμερικανική βοήθεια θα εκτελούν πιστά τις εντολες της Ουάσιγκτον χωρίς να ιεραρχούν τα δικά τους συμφέροντα πάνω από τα αμερικανικά.
Η εκεχειρία που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή 19 Ιανουαρίου δεν αποτελεί μια μακροπρόθεσμη υπόσχεση ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή. Η παλαιστινιακή υπόθεση παραμένει αδικαίωτη, το στρατηγικό αδιέξοδο του Ισραήλ χάσκει και το Ιράν, ο βασικός εχθρός του δυτικού στρατοπέδου στη Δυτική Ασία, παραμένει ισχυρό. Η ήττα που γνωρίζει το Ισραήλ στη Γάζα, αν η συμφωνία πράγματι τηρηθεί και δεν υπάρξουν απρόοπτες εξελίξεις τις επόμενες εβδομάδες, δεν είναι ο μοναδικός πονοκέφαλος που ταλαιπωρεί τους ισραηλινούς αξιωματούχους. Η κατάρρευση του Άσαντ στη Συρία, η σχετική απομόνωση της Χεζμπολάχ και η αποδυνάμωση του λεγόμενου Άξονα της Αντίστασης έρχονται με ένα φριχτό τίμημα για το εβραϊκό κράτος.
Για 15 μήνες ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθούσε τη συστηματική γενοκτονία ενός λαού σε απευθείας μετάδοση. Οι αγωνιώδεις προσπάθειες των κυρίαρχων ΜΜΕ να σχετικοποιήσουν το απεχθέστερο έγκλημα της εποχής μας δεν πρόκειται να περισώσουν τη βαριά τραυματισμένη δημόσια εικόνα και διπλωματική θέση του Ισραήλ. Οι ηγέτες του χρειάζονται ειδικές διαβεβαιώσεις μη εφαρμογής των αποφάσεων του Διεθνούς Δικαστηρίου για να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, οι στρατιώτες του που υπηρέτησαν στη Γάζα και τον Λίβανο βρίσκονται αντιμέτωποι με διώξεις ως ύποπτοι τέλεσης εγκλημάτων πολέμου στις χώρες που επισκέπτονται για διακοπές. Οι λαοί του αραβικού και ισλαμικού κόσμου θα τους θεωρούν πάντοτε ως εχθρούς που διέπραξαν ανείπωτα εγκλήματα απέναντι σε έναν αδελφό λαό που υποφέρει δεκαετίες. Οι συνέπειες των πράξεων του Ισραηλινού στρατού στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και τον Λίβανο θα επηρεάζουν την πολιτική στάση των αραβικών και ισλαμικών χωρών για χρόνια, όσο και αν οι τωρινές ηγεσίες τους στάθηκαν στην καλύτερη περίπτωση αμέτοχες απέναντι στη σφαγή των Παλαιστινίων.
Όταν ο Τζορτζ Μπους ανακοίνωνε τον οριστικό θρίαμβο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους το 2003 ενάντια στο Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν η Ουάσιγκτον απολάμβανε την απόλυτη ηγεμονία στη Μέση Ανατολή. Τα ερείπια της Βαγδάτης, της Μοσούλης και της Φαλούτζα έστεκαν αδιάψευστοι μάρτυρες της υπεροπλίας της Δύσης. Λίγοι μπορούσαν τότε να φανταστούν ότι αυτή η απόλυτη επικράτηση έμελλε να οδηγήσει στην ανάδειξη του Ιράν σε ισχυρό περιφερειακό παίκτη με τον Άξονα της Αντίστασης να απλώνεται στο σύνολο σχεδόν των σιιτικών πληθυσμών της περιοχής, στην ενίσχυση και αναβάθμιση των δυνατοτήτων της παλαιστινιακής αντίστασης και την ταπεινωτική αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν. Εάν το Ισραήλ επιμείνει στην ίδια γραμμή, τα επόμενα χρόνια μπορεί να το φέρουν αντιμέτωπο με πολύ ισχυρότερους εχθρούς από αυτούς που τώρα ισχυρίζεται ότι κατατρόπωσε σε Λίβανο, Συρία και Παλαιστίνη.
Στο βάθος το Ιράν
Η επιλογή του Τραμπ να πιέσει για την εκεχειρία συνδέεται και με τη μετατόπιση του κέντρου βάρους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής προς την Κίνα. Αν η στρατιωτική αναμέτρηση με το Πεκίνο φαντάζει ακόμα μακρινό ενδεχόμενο, η τροχιά σύγκρουσης με την Τεχεράνη αναφέρεται όλο και πιο ευθαρσώς από επίσημα χείλη δυτικών αξιωματούχων. Το πάγωμα των συγκρούσεων σε Παλαιστίνη, Λίβανο και Συρία αφήνει χώρο και χρόνο στην Ουάσιγκτον να επικεντρωθεί στον κύριο εχθρό της στην περιοχή. Έναν εχθρό που επέλεξε να μην συρθεί σε ανοιχτό πόλεμο όταν οι σύμμαχοι του βρέθηκαν υπό ασφυκτική πίεση, απέδειξε όμως έμπρακτα ότι έχει την ικανότητα να πλήξει αποτελεσματικά τους αντιπάλους του στην περιοχή. Οι αναβαθμισμένες πυραυλικές δυνατότητες του Ιράν ήταν μέχρι πρόσφατα μια ρητορική απειλή της Τεχεράνης που αντιμετωπιζόταν με δυσπιστία από τη Δύση και τους συμμάχους της. Οι εκατοντάδες πύραυλοι που έπληξαν το Ισραήλ στις δύο επιχειρήσεις των Φρουρών της Επανάστασης άλλαξαν τη στρατηγική εικόνα στην περιοχή και απέδειξαν ότι το Ιράν μπορεί να πλήξει ανεπανόρθωτα τους αντιπάλους του, ακόμα και αν το σύνολο των περιφερειακών συμμάχων του συντριβεί ολοκληρωτικά.
Η γεωστρατηγική θέση του Ιράν στην καρδιά της ασιατικής ηπείρου, η στενή συμμαχική του σύνδεση με τη Ρωσία και την Κίνα και ο κομβικός του ρόλος στην ανάπτυξη του μπλοκ των BRICS το μετατρέπει στον νούμερο ένα στόχο της Ουάσιγκτον το επόμενο διάστημα. Με την άνοδο στην εξουσία του Πεζεσκιάν ως αντιπροσώπου της πολιτικής πτέρυγας που τοποθετείται ευμενώς στην προοπτική εξομάλυνσης με τη Δύση, η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβιβ εκτιμούν ότι έχουν την ευκαιρία να παγώσουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και να διατηρήσουν τις στρατηγικές ισορροπίες προς όφελός τους. Και αν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, τότε η ανοιχτή στρατιωτική επέμβαση θα τίθεται ολοένα και πιο έντονα στο τραπέζι ως επιλογή βίαιης αναδιάταξης των συσχετισμών σε ολόκληρη την περιοχή.
Πηγή: ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ
0 Σχόλια
Tο kozanara.gr δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.