Του καθηγητή Θεόδωρου Καρυώτη
Ουάσιγκτον, Ηνωμένες Πολιτείες
Κάτι θα πάει στραβά στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, αλλά ελάχιστοι στην Αθήνα αντιλαμβάνονται τι ακριβώς συμβαίνει, ενώ οι Αμερικανοί μας θεωρούν τόσο δεδομένους, που δεν ανησυχούν.
Η Μεσόγειος, σήμερα, είναι η μία από τις πλέον έκρυθμες περιοχές στον πλανήτη Γη και οι εξελίξεις στο τομέα της ενέργειας δημιουργούν περισσότερα γεωπολιτικά προβλήματα. Βέβαια, η τραγωδία είναι ότι στην περιοχή βρίσκεται και η Τουρκία που παραβιάζει, για μεγάλο χρονικό διάστημα το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), όπως ακριβώς πράττουν και οι Κινέζοι στην Σινική Θάλασσα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες όμως εφαρμόζοντας δύο μέτρα και δύο σταθμά καυτηριάζουν μεν τις παρανομίες των Κινέζων, αλλά αρνούνται να κάνουν το ίδιο με τις παρανομίες των Τούρκων.
Όταν ο Ελληνισμός παραπονείται για την προτίμηση των ΗΠΑ προς την Τουρκία, οι Αμερικανοί δηλώνουν ότι δεν έχουν φίλους και εχθρούς αλλά συμφέροντα. Έτσι εξηγούν την προτίμησή τους προς την Τουρκία έναντι της Ελλάδας. Το επιχείρημα που ακούω, για δεκαετίες, στην Ουάσιγκτον είναι:
«Κοιτάχτε τον γεωπολιτικό χάρτη της περιοχής. Η Τουρκία έχει μια τεράστια έκταση, ενώ εσείς υστερείτε καταφανώς έναντι της Τουρκίας». Σιωπούν όμως, όταν τους επισημαίνουμε ότι το Ισραήλ είναι πολύ μικρότερο της Ελλάδας, από πλευράς έκτασης και πληθυσμού.
Το Αμερικανικό Σχέδιο
Η ανάληψη της εξουσίας εκ νέου από τον Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί μια πρόκληση για την πατρίδα μας. Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει την Γροιλανδία, την Γάζα, τις σπάνιες γαίες της Ουκρανίας και σίγουρα έχει και άλλες περιοχές στο μυαλό του. Η Σούδα και η Αλεξανδρούπολη δεν είναι αρκετές για αυτόν στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το αμερικανικό σχέδιο δεν είναι πλέον καθόλου μυστικό. Οι Αμερικανοί επιθυμούν, όπως το αποκαλούν, ένα «package deal» που να περιλαμβάνει την συνεκμετάλλευση ή συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Το πρόβλημα με αυτή την συνεκμετάλλευση είναι ότι η Κύπρος και η Ελλάδα θα υποχρεωθούν να μοιράσουν τον πλούτο των υδρογονανθράκων τους με μια χώρα που δεν διαθέτει υδρογονάνθρακες στις θάλασσές της.
Από το 1923 οι Τούρκοι πάντοτε θεωρούσαν ότι είχαν μεγάλες ακτές, αλλά δεν διέθεταν μεγάλη θάλασσα και μετά το 1982 με την UNCLOS συνειδητοποίησαν ότι η θάλασσά τους περιορίστηκε και άλλο. Έτσι άρχισαν έναν επικίνδυνο ρητορικό πόλεμο, εκτός δύο θερμών εξαιρέσεων (1987 και 1996), αλλά από το 2018 προβάλλουν πλέον παρανοϊκές απαιτήσεις, που σίγουρα θα συνεχιστούν και στο μέλλον.
Ο Τραμπ με τις ακραίες θέσεις του, την φιλία του με τον Πούτιν, την αμφιλεγόμενη σχέση του με τον Ερντογάν και τη δέσμευσή του στην προστασία του Ισραήλ θέλει να διευθετήσει τα προβλήματα της Ανατολικής Μεσογείου επιβάλλοντας την δική του λύση.
Ο μόνος τρόπος για να ακυρώσει η Ελλάδα τα σχέδια αυτά είναι, άμεσα και πριν είναι πολύ αργά, να προβεί σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με αυτή της Κύπρου βάσει της μέσης γραμμής, σύμφωνα με τις προβλέψεις της UNCLOS, που θα δίνει πλήρη επήρεια στην νήσο Στρογγύλη, με αποτέλεσμα η Τουρκία να μην διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και φυσικά ούτε με την Λιβύη.
Η ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου
Πηγή: Θεόδωρος Καρυώτης, Η ΑΟΖ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, Αθήνα: Εκδόσεις Λιβάνη 2014.
Πέρασαν 40 χρόνια από την δημιουργία της κυπριακής ΑΟΖ, από τον αείμνηστο Τάσο Παπαδόπουλο και τώρα γίνεται σαφές ότι η μη οριοθέτηση των ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου ήταν αποτέλεσμα αμερικανικής επιθυμίας και όχι πρωτοβουλία των ελληνικών κυβερνήσεων.
Οι Αμερικανοί από τον Λευκό Οίκο, το State Department και το Πεντάγωνο, υποστηρίζουν ότι μια τέτοια οριοθέτηση θα προκαλέσει ένα δεύτερο casus belli της Τουρκίας και θέλουν, πάση θυσία, να μην υλοποιηθεί. Επιπλέον, οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι η Τουρκία έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο!
Παρακολουθώντας τις τελευταίες κινήσεις των Αμερικανών στην Ουάσιγκτον, προκύπτει ότι ενδιαφέρονται να λύσουν μια για πάντα την ελληνοτουρκική διαφορά.
Σε περίπτωση πολεμικής σύγκρουσης είναι διατεθειμένοι να παρέμβουν άμεσα, ώστε η σύρραξη να μη διαρκέσει πάνω από δύο ημέρες και στη συνέχεια οι εμπόλεμοι να συρθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με στόχο την συνδιαχείριση, δηλαδή το μοίρασμα των υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, που θα περιλαμβάνει όχι μόνο την Ελλάδα και την Τουρκία αλλά και την Κύπρο.
Η Ελλάδα επέκτεινε τα χωρικά της ύδατα από 3 ν.μ. σε 6 ν.μ. τον Σεπτέμβρη του 1936, αλλά από τότε κόλλησε σε αυτό το εύρος στο Αιγαίο, ενώ σήμερα, όλα τα παράκτια κράτη του πλανήτη μας, διαθέτουν 12 ν.μ.
Με τα σημερινά δεδομένα των 6 ν.μ. η πατρίδα μας διαθέτει τον έλεγχο στο 43,5% του Αιγαίου Πελάγους, ενώ η Τουρκία έχει τον έλεγχο στο 7,5% και η ανοιχτή θάλασσα καταλαμβάνει το 49%. Εάν τα χωρικά ύδατα των δύο κρατών φτάσουν τα 12 ν.μ., τότε το 71,5% θα ανήκει στην ελληνική κυριαρχία και μόνο το 8,7% στην τουρκική.
Το Σχέδιο Άτσεσον
Οι Αμερικανοί, πριν σκεφθούν για συνεκμετάλλευση, είχαν προτείνει κάτι άλλο, το περίφημο Σχέδιο Άτσεσον του 1964. Στο αρχικό σχέδιο, η Κύπρος θα παραχωρείτο ολόκληρη στην Ελλάδα εκτός της Καρπασίας, όπου θα εγκαθίστατο μια στρατιωτική βάση της Τουρκίας παρόμοια με τις Βρετανικές βάσεις στο νησί, χωρίς χρονικά όρια. Παράλληλα το Καστελόριζο θα παραχωρείτο στην Τουρκία.
Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος απέρριψε αμέσως αυτό το σχέδιο όπως και ο τότε Πρωθυπουργός της Ελλάδας Γεώργιος Παπανδρέου. Όταν δει κανείς στον χάρτη πόσο μικρό είναι το Καστελόριζο, εύκολα θα αντιληφθεί ότι η Τουρκία δεν επιθυμούσε μια τέτοια ανταλλαγή, αλλά ούτε και η Ελλάδα θα εδέχετο να παραδώσει ελληνικό έδαφος, όσο μικρό και να ήταν αυτό.
Ο Άτσεσον όμως είχε κάτι άλλο στο μυαλό του. Οι Αμερικανοί, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, γνώριζαν την αξία των υδρογονανθράκων και είχαν αρχίσει μυστικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο για την καταγραφή του μεγάλου ορυκτού πλούτου της περιοχής.
Τότε βέβαια υπήρχε μόνο η έννοια της υφαλοκρηπίδας, αλλά οι Αμερικανοί γνώριζαν ότι και τα νησιά διαθέτουν υφαλοκρηπίδα. Έτσι σήμερα ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο θα ανήκε στην Τουρκία, εάν αυτή είχε δεχθεί την παραχώρηση του Καστελόριζου. Έτσι οι Αμερικανοί θα είχαν λύσει τότε την ελληνοτουρκική διαφορά μια για πάντα.
Τώρα όμως επανέρχονται αποφασισμένοι να αφαιρέσουν οριστικά το «καρκίνωμα», όπως αποκαλούν στην Ουάσιγκτον το ελληνοτουρκικό πρόβλημα, αφού είναι πεπεισμένοι ότι οι δύο λαοί αποκλείεται να τα βρουν μεταξύ τους.
Ένα άλλο στοιχείο, στο οποίο δεν έχουμε δώσει την αρμόζουσα προσοχή είναι ότι οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δεν μπορεί να επιλύσει την ελληνοτουρκική διαφορά. Θεωρούν ότι οι Τούρκοι δεν θα αποδεχθούν την απόφαση της Χάγης, διότι δεν θα της προσφέρει αυτά που επιδιώκει. Επιπλέον, πιστεύουν ότι η πρόταση Μητσοτάκη «προσφεύγουμε στην Χάγη μόνο για οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας» δεν πρόκειται να μεταβληθεί και η αντιπαλότητα των δύο κρατών θα ενταθεί περαιτέρω.
Ο Ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ζήτησε από την Ελλάδα να στείλει χάρτες που να δείχνουν τα σύνορα της ελληνικής ΑΟΖ και η Ελλάδα αρνήθηκε να ανταποκριθεί! Αντίθετα, η Κύπρος συμμορφώθηκε με την οδηγία και δημιούργησε τον δικό της Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό.
Η Ελλάδα πρέπει, χωρίς άλλη χρονοτριβή να προχωρήσει στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της, που δεν είναι άλλος από την οριοθέτηση της ΑΟΖ της στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος και στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Κύπρος έχει ήδη προβεί σε αυτόν τον Σχεδιασμό και έστειλε τον χάρτη της στην ΕΕ που συμπίπτει, απολύτως με την ΑΟΖ της!
Η θέσπιση μιας οριοθετημένης ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο που είναι, ταυτόχρονα, και ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα προστατέψει την ΑΟΖ μας από τα σχέδια του Τραμπ. Παραμένει πάντως αβέβαιη η στάση που θα διαμορφώσει η Ε.Ε. απέναντι στον αναθεωρητισμό του νέου Αμερικανού προέδρου.
0 Σχόλια
Tο kozanara.gr δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.