Το Μόναχο και πάλι

Σκίτσο του Simon Regis


Τα πράγματα δεν είναι ίδια πλέον και το παιχνίδι αποδεικνύεται πολύ μεγάλο για τις Βρυξέλλες

Του Θέμη Τζήμα 

Ήταν στο Μόναχο που ο πρόεδρος Πούτιν είχε μιλήσει πριν από αρκετά χρόνια για έναν νέο, πολυκεντρικό κόσμο, χωρίς τότε να δοθεί επαρκής σημασία στα όσα είχε πει. Λιγότερα ή περισσότερα χρόνια αργότερα, πολλοί επέστρεψαν σε εκείνη την ομιλία προκειμένου να ερμηνεύσουν τα γεγονότα πρώτα στη Γεωργία και μετά στην Ουκρανία.

Η φετινή συνάντηση στο Μόναχο επεφύλασσε επίσης μια άκρως σημαντική έκπληξη για τους Ευρωπαίους συνδαιτημόνες του νέου αντιπροέδρου των ΗΠΑ. Σε αντίθεση με όσα εκφωνούνταν επί ημερών Μπάιντεν με τη Ρωσία και την Κίνα να βρίσκονται στο επίκεντρο, ο τωρινός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Βανς, αποφάσισε να ορίσει ως μείζονα κίνδυνο τις απειλές κατά της δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου μέσα στην ίδια τη «Δύση». Με αναφορές στη Ρουμανία, στην Αγγλία και αλλού, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ κατηγόρησε τους εταίρους του ότι ούτε λίγο ούτε πολύ δε διαφέρουν ιδιαιτέρως από την ΕΣΣΔ (αυτό για κάποιους μπορεί να είναι έπαινος αλλά σε τέτοιες συναντήσεις πρόκειται μάλλον για μια σοκαριστική κατηγορία).

Μάλιστα οι κατηγορίες κλιμακώθηκαν μέχρι του σημείου να αποκαλέσει αυτές τις συμπεριφορές τον πραγματικό μείζονα κίνδυνο για την διεθνή ασφάλεια. Συνδυάστηκαν δε, με τις προειδοποιήσεις περί της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη αλλά και με τις ειδήσεις περί συνομιλιών ΗΠΑ-Ρωσίας για την Ουκρανία στη Σαουδική Αραβία, χωρίς παρουσία ούτε των Ουκρανών, ούτε της Ε.Ε..

Σε διαφοροποίηση με πολλά από όσα λέγονται αυτές τις ημέρες δεν πρόκειται για κήρυξη πολέμου από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη αλλά για την απόπειρα εξαγωγής ενός πολιτικού ρεύματος, επίσης συστημικού αλλά διαφορετικού από αυτό που κυριαρχεί ως δήθεν «κεντρώο» και «φιλελεύθερο».

Την οικονομία της Ε.Ε. την κανιβάλισαν οι ΗΠΑ επί Μπάιντεν. Ο Τραμπ με τους δασμούς αποπειράται να ολοκληρώσει το έργο της εσωτερίκευσης της οικονομίας της ΕΕ από τις ΗΠΑ, αλλά τα προβλήματα της οικονομίας της Ε.Ε. προέκυψαν πρωτογενώς με ευθύνη της ίδιας σε μεγάλο βαθμό. Ακόμα και η ταύτιση με τις ΗΠΑ στο πλαίσιο του Ουκρανικού αποτέλεσε επίσης απόφαση της ίδιας της Ε.Ε..

Στην πολιτική Τραμπ διαφαίνεται μια προσπάθεια υλικού και ιδεολογικού «δεσίματος» συμμάχων των ΗΠΑ γύρω από την ατζέντα του νυν προέδρου των ΗΠΑ. Ο Τραμπ αποπειράται να καταστεί ιδεολογικό σημείο αναφοράς, όπως είχαν πετύχει οι «ορθόδοξοι» Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί. Ο Τραμπ δεν επιδιώκει απλώς μια φιλοαμερικανική πολιτική της Ε.Ε., η οποία έτσι κι αλλιώς είναι δεδομένη αλλά έναν μετασχηματισμό της πολιτικής της Ε.Ε. προκειμένου να ταυτιστεί με τον «τραμπισμό», μέσα από την προώθηση κυβερνήσεων οι οποίες θα πρόσκεινται ιδεολογικώς στον ίδιο.

Η ομιλία Βανς επιπλέον ορίζει ένα σημείο τομής με την κατεστημένη πολιτική ορθότητα, προς όφελος μιας νέας «πολιτικής ορθότητας» και όχι ενός αντί-συστημισμού. Ο αντί-δικαιωματισμός  ή η φαινομενική υπεράσπιση ενός πιο παραδοσιακού πολιτικού φιλελευθερισμού, με αρκετές αναφορές στην ελευθερία του λόγου και την εκλογή κυβερνήσεων διαφορετικού πολιτικού προσανατολισμού (πάντα όμως σε σαφώς προκαθορισμένο πλαίσιο και όχι απολύτως ανοιχτό, το οποίο για παράδειγμα θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει και κυβερνήσεις κομμουνιστικών ή ευθέως αντιαμερικανικών κομμάτων) «χτυπά» τη σημερινή και ασθμαίνουσα «πολιτική ορθότητα» εκεί που πονάει. Ιδίως τα γεγονότα στη Ρουμανία και οι επακόλουθες δηλώσεις αξιωματούχων της Ε.Ε. αποτελούν σημείο καμπήςγια τον πολιτικό φιλελευθερισμό στην Ε.Ε. και τον σεβασμό των εκλογικών σωμάτων.

Επιπροσθέτως, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ ήρθε να ανακοινώσει ότι η Ευρώπη δεν αποτελεί πλέον προτεραιότητα για τις ΗΠΑ. Για την Ε.Ε. πρόκειται για ένα επιπλέον σοκ εκ του λόγου ότι τα μεγέθη της είναι πολύ μικρά για να πρωταγωνιστήσει στο μεγάλο παιχνίδι με την Κίνα. Ως εκ τούτου είτε πρέπει να ενσωματωθεί στον Τραμπισμό, είτε να ανεξαρτητοποιηθεί από τις ΗΠΑ κάτι το οποίο σε καμία περίπτωση δεν θέλει (ούτε προς το παρόν) μπορεί να κάνει.

Στην πραγματικότητα, η ομιλία του Βανς είναι μια ομιλία στην οποία διατυπώνει την άποψη ότι δε χρειάζονται οι ΗΠΑ την Ε..Ε ή τουλάχιστον αυτήν την Ε.Ε.. Δεν είναι καθόλου σαφές αν αυτή η άποψη θα αποτελέσει σταθερή προσέγγιση μέσα στις ΗΠΑ και μάλιστα στο βαθύ κράτος των ΗΠΑ. Ωστόσο δείχνει (εκ νέου) το δρόμο για μια νέα διεθνή αρχιτεκτονική στην οποία η Ε.Ε. δεν είναι ιδιαιτέρως σημαντική.

Στις Βρυξέλλες προτιμούσαν να μην βλέπουν τις δυσάρεστες εξελίξεις θεωρώντας ότι έστω και με τίμημα τον κανιβαλισμό της οικονομίας της Ε.Ε., οι ΗΠΑ θα παραμένουν πάντα ο υψηλός πάτρωνας. Τα πράγματα δεν είναι ίδια πλέον και το παιχνίδι αποδεικνύεται πολύ μεγάλο για τις Βρυξέλλες.


από dromosanoixtos.gr

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια