Του Αντώνη Ανδρουλιδάκη *
Τι σημαίνει πραγματικά το σχόλιο που κυκλοφορεί ευρέως τελευταία, ότι «η πολιτική είναι σοβαρή υπόθεση για να την αναλάβουν οι εκτός πολιτικής»;
Αυτός ο ισχυρισμός, πέρα από αφορισμός, είναι εκδήλωση μιας βαθιάς πολιτικής και πολιτισμικής παραδοξότητας. Της αντίληψης ότι η πολιτική είναι προνόμιο μιας κάστας επαγγελματιών και μηχανισμών, και όχι ένας χώρος στον οποίο επιβάλλεται να συμμετέχουν οι πολίτες, ίδιαίτερα όταν οι θεσμοί τους έχουν αποτύχει.
Στην Ελλάδα του 2025, η πολιτική δεν αντιμετωπίζεται απλώς ως πεδίο δημόσιας διαχείρισης. Αντιμετωπίζεται συχνά ως "πριγκιπάτο" που ανήκει σε όσους έχουν «σπουδάσει» ή «επαγγελματιστεί» ή «γεννηθεί» σε αυτό και φέρουν πάππου προς πάππου το κληρονομικό δικαίωμα της εξουσίας. Αυτό το αφήγημα λειτουργεί είτε υπέρ των κομμάτων είτε υπέρ του συστήματος που έχει μάθει να απορροφά την κοινωνική οργή χωρίς να αλλάζει.
Όμως τα γεγονότα τώρα μιλούν διαφορετικά:
Η Καρυστιανού δεν είναι «εκτός πολιτικής». Η Μαρία Καρυστιανού έγινε γνωστή όχι ως τηλεοπτική φιγούρα ή σαν «διαχειριστής εντυπώσεων», ούτε επειδή λέγεται Μαρία "Βαρβιτσιώτη", αλλά επειδή βρέθηκε στην πρώτη γραμμή ενός συνεχιζόμενου αγώνα για απονομή δικαιοσύνης και διαφάνεια μετά το έγκλημα των Τεμπών, μια μάχη με ισχυρό πολιτικό περιεχόμενο και κοινωνική σημασία.
Το να υποστηρίζεις ότι αυτό δεν είναι «πολιτική» είναι ένας ευφημισμός που υποτιμά τον ίδιο τον ρόλο που πρέπει να έχει ο τόσο ο πολίτης, όσο και ο πολιτικός, στην δημόσια σφαίρα.
Η πολιτική δεν είναι αποκλειστικό επάγγελμα επαγγελματιών του χώρου. Είναι, πρώτιστα, δημόσια υπόθεση όλων των πολιτών- ειδικά όταν αυτοί έχουν βιώσει στην καθημερινότητά τους τη διάλυση των θεσμών, της διοίκησης και της κοινωνικής εμπιστοσύνης. Η πολιτική είναι πρώτιστη ενήλικη ευθύνη όσων αντιλαμβάνονται την εθνική μας παρακμή.
Συνεπώς, η απόρριψη της συμμετοχής ενός πολίτη με ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα επειδή «δεν είναι επαγγελματίας» είναι περισσότερο ιδεολογική άρνηση συμμετοχής παρά λογική επιχειρηματολογία.
Χρειάζεται να ξεκαθαριστεί επίσης κάτι προς κάθε κατεύθυνση. Η Καρυστιανού δεν “έφτιαξε” κανένα κίνημα. Το κίνημα των Τεμπών -ως ένας κοχλάζον ωκεανός συλλογικής έντασης και δυσφορίας- την ανέδειξε ως σύμβολο, γιατί εξέφρασε ένα καθολικό τραύμα, μίλησε με αξιοπρέπεια, δεν μπήκε σε κομματικά παζάρια, δεν ζήτησε ρόλο εξουσίας και επέδειξε παρά το πένθος και την οδύνη της ακατάβλητη αγωνιστικότητα.
Όταν όμως ένα πρόσωπο αποκτά ηθικό κύρος, το σύστημα κάνει δύο πράγματα ή προσπαθεί να το απαξιώσει («δεν ξέρει από πολιτική»), ή να το οικειοποιηθεί («να το βάλουμε μπροστά σε σχήμα»).
Ας μην κρυβόμαστε όμως. Το πρόβλημα δεν είναι η Καρυστιανού.
Το πρόβλημα είναι ότι η κοινωνία παρήγαγε πολιτικό νόημα έξω από το σύστημα. Και αυτό φοβίζει τους επαγγελματίες της πολιτικής, αποσταθεροποιεί το αφήγημα «μόνο εμείς ξέρουμε», εκθέτει το έλλειμμα νομιμοποίησης του συστήματος -νομιμοποίησης που στηρίχτηκε εν πολλοίς στο αφήγημα του Λαού "που είναι ανεπαρκής και δεν ξέρει".
Το Σύστημα δεν φοβάται τα πρόσωπα. Φοβάται την αυτενέργεια της κοινωνίας. Φοβάται τη στιγμή που η κοινωνία παύει να λειτουργεί ως εκλογικό ακροατήριο, ως παθητικός αποδέκτης αφηγημάτων ή ως δεξαμενή αγανάκτησης, και αρχίζει να παράγει αυτόνομα πολιτικό νόημα. Το κίνημα των Τεμπών δεν γεννήθηκε μέσα από κόμματα, μηχανισμούς ή επαγγελματικά επιτελεία. Γεννήθηκε από ένα συλλογικό τραύμα που μετατράπηκε σε απαίτηση δικαιοσύνης, αλήθειας και λογοδοσίας. Ακριβώς γι’ αυτό είναι επικίνδυνο για το καθεστώς: γιατί δεν ελέγχεται, δεν εντάσσεται εύκολα, δεν μεταφράζεται σε γνώριμους όρους διαχείρισης.
Όταν η κοινωνία αρθρώνει πολιτικό λόγο έξω από τους καθιερωμένους μηχανισμούς, αποκαλύπτει το κενό νομιμοποίησης της υπάρχουσας εξουσίας. Και αυτό είναι κάτι που το σύστημα δεν μπορεί να ανεχτεί, γιατί θέτει υπό αμφισβήτηση όχι μια κυβέρνηση ή ένα πρόσωπο, αλλά το ίδιο το μονοπώλιό του πάνω στο τι θεωρείται «πολιτικό», ποιος δικαιούται να μιλά και με ποιους όρους.
Όταν η κοινωνία οργανωμένη απαιτεί την επάνοδο της στην πολιτική το Σύστημα τρέμει...
* Αναπτυξιακός & Κοινωνικός Ψυχολόγος, Διδάσκων Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Neapolis.
Πηγή: social media
Πηγή: social media
0 Σχόλια
Tο kozanara.gr δημοσιεύει άμεσα κάθε σχόλιο. Ωστόσο δεν υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Σχόλια με ύβρεις διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.